چند ویژگی ای که ژنتیکی هستند و خودمان هم خبر نداریم

طبیعی است که دلیل رنگ چشم و اندازه قد و بیماری‌های را ژنتیکی بدانیم اما اینکه نتیجه ازدواج افراد هم به ژن های آنها مرتبط است غیرمعمول به نظر می‌رسد اما براساس آخرین پژوهش‌ها این مسئله ژنتیکی است. پژوهشگران طیف وسیعی از رفتارها و ویژگی‌ها را بررسی کرده و به نقش ژنتیک در بروز آنها پی برده‌اند. بعضی از این رفتارها برآیندی از ویژگی‌های ژنتیکی و تأثیر محیط هستند که در مجموع نمی‌توان تنها آنها را ژنتیکی درنظر گرفت.

پیچاندن زبان
بعضی‌ها می توانند دو طرف زبان‌شان را به هم نزدیک کنند بعضی ها هم نمی‌توانند آلفرد استارت توانت، زیست شناسی بود که این فرضیه را مطرح کرد و تا سال‌ها معلمان برای اموزش اصول اولیه ژنتیک به شاگردان شان از این مثال استفاده می‌کردند. وقتی برای اولین‌بار از یک نفر می‌خواهید دو طرف زبانش را به هم برساند یا به عبارتی آن را بپچاند بعضی می‌توانند و بعضی هم به هیچ‌وجه قادر به انجام این کار نیستند. تعداد افرادی که می‌توانند زبان‌شان را بپچانند 65 تا 81 درصد است و ا لبته تعداد زنانی هم که این ویژگی را دارند بیشتر از مردان است. کودکان معمولاً نمی‌توانند این کار را در اولین باری که از آنها می‌خواهید انجام دهند. پژوهش‌ها نشان داد که این توانایی از 54 درصد در سنین 6 تا 7 سالگی به 76 درصد در سن 12 سالگی افزایش می یابد. بنابراین این ویژگی‌ قابل یادگیری است البته امروز ژنتیکی بودن این ویژگی ها قابل یادگیری است البته امروز ژنتیکی بودن این ویژگی زیر سؤال رفته است.

ازدواج موفق
درگیری‌های این روزها جوانان برای ازدواج کم بود، ژنتیکی بودن نتیجه آن هم به ماجرا اضافه شد. از این به بعد حتماً یک عنوان به فهرست آزمایش‌های ژنتیکی اضافه می‌شود که اصلاً این ازدواج با موفقیت همراه است یا خیر. در هر صورت دانشمندان گام‌های اولیه را در این زمینه برداشته و ژنی را معرفی کرده‌اند که در تنظیم هورمون سروتونین نقش دارد و تأثیر عواطف را روی روابط افراد ارزیابی می کند. براساس پژوهش‌هایی در دست اقدام است تا ارتباط بیشتر این ژن‌ها با احساسات و میزان خرسندی زوج‌ها را بررسی کند.
سحرخیزی
«سحرخیز باش تا کامروا باشی» ورود زبان پدر و مادربزگ‌ها بود.  غافل از اینکه روزی می‌رسد که علم، خودشان را یکی از متهمان این داستان خواهد کرد. دلیل تفاوت عادت‌های خواب را علم ژنتیک روشن کرده است. ساعت زیستی بدن زمان خواب و بیداری فرد را تعیین می‌کند. البته رفتار و محیط هم در چرخه خواب و بیداری تأثیر دارد. برای مثال اگر فردی آخر شب ورزش کند. می‌تواند زمان خوابیدن خود را تغییر دهد. اما بدون تغییر و دستکاری... در نهایت بدن که زمان خواب را مشخص می‌کند چرخه فعالیت‌های زیستی جانداران طی 24 ساعت ریتم شبانه‌روزی نام دارد که مرکز کنترل آن در بدن شامل دو گروه سلول عصبی به نام هسته‌های فوق‌کیاسمایی است که در مغز میانی پش چشم‌ها قرار دارند. این مرکز ارتباط های متعددی در مغز دارد که روی غدد درون‌ریز، هورمون‌ها و کل بدن، تأثیر می‌گذارد. پژوهشگران ژنی را کشف کردند که روی این رتیم تأثیر می‌گذارد. نتایج به دست آمده نشان داده است افراد سحرخیز نسبت به افراد شب‌زنده‌دار، نسخه طولانی‌ترین از این ژن را دارند.

تپلی
اغلب از افرادی که اضافه وزن بسیاری دارند این جمله را شنیده‌اید که هرچه می‌خورم سیر نمی‌شوم!
اگر نمی‌توانید اساس سیری داشته باشید و مدارم مجبور به خوردن غذا و انواع خوراکی هستید تقصیر ژن‌های شماست. ژن FTO که در نیمی از جمعیت جهان وجود دارد. چندین سال پیش کشف شد. دانشمندان می‌گویند این ژن باعث چاقی انسان می‌شود. برای افرادی که این ژن‌ها را دارند رژیم‌ها اثر مناسبی ندارند حتی در افرادی که تنها یک ژن ناقص FTO را به ارث می‌برند باز هم احتمال چاقی بیشتر از دیگران وجود دارد. سطح هورمون گرلین معمولاً پیش از خوردن غذا بالاست و پس از آن کاهش می‌یابد. در حالی که سطح این هورمون در افراد دارای ژن FTO حتی پس از خوردن نیز نسبتاً بالا باقی می ماند. در نتیجه این افراد همیشه احساس گرسنگی می‌کنند.

چپ‌دستی
درباره چپ دست‌ها داستان‌های زیادی وجود دارد. قبل‌ترها لای انگشت بچه‌هایی که تمایل به چپ دست شدن داشتند. قلم می‌گذاشتند و تنبیه می‌شدند که مبادا با دست چپ غذا بخورند یا بنوسند اما اخیراً یک روز جهانی برایشان اختصاص داده‌اند و بعضی‌ها هم می‌گویند از راست دست‌ها باهوش‌ترند. اخیراً هم احتمال می‌دهند که چپ دستی مادرزادی است؛ یعنی یک ژن مسئول آن است تا اینجا مشکلی نیست اما محققان می‌گویند داشتن این ژن ممکن است اندکی احتمال ابتلا به بیماری‌های روانی مانند اسکیزوفرنی را افزایش دهد. این ژن در کنترل اعمال مختلف مانند تکلم و هیجان نقش مهمی دارد. همان‌طور که می‌دانید در افراد راست دست معمولاً طرف چپ مغز تکلم و زبان و سمت راست آن هیجانات را کنترل می‌کند اما در افراد چپ دست این حالت برعکس است و این ژن مسئول این تفاوت است.

تنبلی یا ورزشکاری
اگر ورزشکار هستید بر برعکس جزو آدم‌های تنبلی هستید که حوصله تکان خوردن ندارند و حاضرند تمام وقت‌شان را روی مبل جلوی تلویزیون لم بدهند. باز هم تقصیر ژن‌های شماست. این دو ویژگی ها از جمله خصوصیاتی است که نه تنها ارث و والدین بلکه محیط زندگی و آموزش هم در بروز آنها تأثیر دارند.

شاد بودن
حتماً خانواده یا افرادی را دیده‌اید که در مجموع و در شرایط یکسان و گاهی حتی بدتر، شادتر زندگی می‌کنند. آنها در محیط کار، محل تحصیل و کوچه و خیابان با روی گشاده حاضر می شوند و کسی از شرایط زندگی آنها خبر ندارد. این افراد می‌گویند و می‌خندند و شاید هم ندانند که راز شادی‌شان را باید مدیون ژن‌هایی باشند که از اجدادشان به ارث برده‌اند. راز شادی از قرار معلوم در ژنی نهفته است که به چرخه سروتونین در سلول‌های عصبی کمک می‌کند؛ یعنی باعث می شود مواد شیمیایی در مغز آزاد می شود که نتیجه ان شادی است. محققان دریافته‌اند افرادی که دو نسخه طولانی این ژن را به ارث برده‌اندبه مراتب شادترند.

اعتماد‌به نفس
چرا بعضی افراد نسبت به دیگران با کمترین سختی‌ تن به مسائل و مشکلات می‌دهند و به راحتی با آنها کنار می‌آیند یا حل‌شان می‌کنند؟ پژوهش‌ها نشان می‌دهند اعتماد به نفس بالا که ویژگی بارز چنین افرادی است در ساختار ژنتیکی قرار داشته و در اجتماعی بروز پیدا می‌کند. این محققان ژنتیک را تنها عامل مؤثر در اعتماد به نفس نمی‌دانند، اما بر این باورند که بخش عمده این خصوصیت به ژن فرد بستگی دارد که می‌تواند در زندگی فرد ثابت بماند.